لرزش بدن سگ می‌تواند نشانه‌ای طبیعی از واکنش‌های فیزیولوژیکی یا علامتی از یک مشکل بالینی باشد. این لرزش‌ها ممکن است به صورت ارادی یا غیرارادی رخ دهند و شدت آن‌ها از اسپاسم‌های خفیف عضلانی تا لرزش‌های شدید متغیر است. بسته به علت، ممکن است تنها یک ناحیه از بدن یا کل بدن سگ را درگیر کند.
شناخت زبان بدن سگ‌ها، از جمله توجه به لرزش بدن آن‌ها، می‌تواند نقش بسیار مهمی در درک بهتر وضعیت روحی و جسمی‌شان ایفا کند. با دانستن دلایل احتمالی لرزش بدن سگ، می‌توان به موقع تصمیم گرفت که آیا نیاز به مراجعه به دامپزشک وجود دارد یا خیر.
متخصصان حوزه دامپزشکی در این زمینه به سوالات مهمی پاسخ می‌دهند؛ از جمله اینکه «چرا بدن سگ می‌لرزد؟» و «چه زمانی لرزش بدن سگ نگران‌کننده است؟»
۱۰ دلیلی لرزش بدن سگ
لرزش بدن سگ می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد؛ از واکنش‌های طبیعی و بی‌خطر گرفته تا علائمی از مشکلات جدی جسمی یا روانی. شناخت علت این لرزش‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر از سلامت جسمی و روانی حیوان خانگی‌تان مراقبت کنید. در این مقاله، به بررسی ۱۰ دلیل رایج لرزش بدن سگ می‌پردازیم که دانستن آن‌ها برای هر صاحب سگ ضروری است.
۱. ترس و اضطراب
یکی از شایع‌ترین دلایل لرزش بدن سگ، ترس یا اضطراب است. سگ‌ها در موقعیت‌های استرس‌زا مانند رعد و برق، مواجهه با محیط‌های ناآشنا یا حضور افراد یا حیوانات غریبه ممکن است شروع به لرزیدن کنند.
واکنش لرزیدن در اثر ترس ناشی از ترشح آدرنالین در بدن سگ است. این واکنش طبیعی، بدن سگ را برای «فرار یا مقابله» آماده می‌کند. گاهی لرزش راهی برای تخلیه تنش و بازگشت به حالت پایدار است.
نیکول کوهانسکی، مربی حرفه‌ای رفتار سگ و موسس آکادمی Wiggle Butt
اگر دلیل لرزش بدن سگ ناشی از اضطراب باشد، معمولاً با حذف عامل استرس‌زا، لرزش نیز متوقف می‌شود. برای مثال، سگی که از حضور فرد یا حیوان ناشناس می‌ترسد، با ترک آن فرد، به حالت عادی بازمی‌گردد.
دکتر دانیل دیکسون، دامپزشک آمریکایی
جالب است بدانید که سگ‌ها پس از تجربه لحظات هیجان‌انگیز یا استرس‌زا – چه مثبت چه منفی – با یک لرزش یا تکان، به نوعی خود را «ریست» می‌کنند. به همین دلیل، مشاهده لرزش بدن پس از بازی شدید یا ملاقات با فردی غریبه طبیعی است.
۲. سرما
اگر هوا سرد شده یا دمای محیط کاهش یافته، ممکن است علت لرزش بدن سگ شما ساده‌تر از آن باشد که فکر می‌کنید: سرما.
بعضی نژادها به‌ویژه سگ‌های کوچک، لاغر یا بی‌مو، در برابر سرما بسیار حساس‌اند و بدن‌شان برای گرم نگه داشتن خود، به‌طور غیرارادی می‌لرزد. دکتر دیکسون توضیح می‌دهد که لرزش در این موارد پاسخ طبیعی بدن برای تولید گرماست.
راهکار ساده است: بدن سگ را با پتو بپوشانید یا در آغوش بگیرید تا به آرامی گرم شود. با افزایش دمای بدن، لرزش نیز قطع خواهد شد.
۲. سرما
اگر هوا سرد شده یا دمای محیط کاهش یافته، ممکن است علت لرزش بدن سگ شما ساده‌تر از آن باشد که فکر می‌کنید: سرما.
بعضی نژادها به‌ویژه سگ‌های کوچک، لاغر یا بی‌مو، در برابر سرما بسیار حساس‌اند و بدن‌شان برای گرم نگه داشتن خود، به‌طور غیرارادی می‌لرزد. دکتر دیکسون توضیح می‌دهد که لرزش در این موارد پاسخ طبیعی بدن برای تولید گرماست.
راهکار ساده است: بدن سگ را با پتو بپوشانید یا در آغوش بگیرید تا به آرامی گرم شود. با افزایش دمای بدن، لرزش نیز قطع خواهد شد.
۳. هیجان
یکی از دلایل شایع لرزش بدن سگ‌ها، تجربه‌ی احساسات شدید مثبت است. در واقع، سگ‌ها گاهی آن‌قدر هیجان‌زده می‌شوند که بدن‌شان به لرزه می‌افتد. این اتفاق ممکن است هنگام دیدن صاحب مورد علاقه‌شان، بازی مورد علاقه یا گرفتن یک تشویقی خوشمزه رخ دهد.
به گفته‌ی کارشناسان رفتاری، «لرزیدن سگ همیشه نشانه‌ی ترس نیست؛ گاهی می‌تواند ناشی از شادی باشد.» بسیاری از سگ‌ها هنگام بازگشت اعضای خانواده به خانه یا دیدن قلاده، به‌قدری خوشحال می‌شوند که نمی‌توانند هیجان‌شان را کنترل کنند و بدن‌شان می‌لرزد.
۴. خارش
خارش‌های شدید نیز می‌توانند منجر به لرزش بدن سگ شوند. البته این نوع لرزش معمولاً موضعی است و تنها در یک قسمت خاص از بدن رخ می‌دهد—مانند لرزش سر به‌دلیل عفونت گوش.
خارش در سگ‌ها اغلب ناشی از آلرژی‌های پوستی یا انگل‌هایی مانند کک و شپش است. در چنین شرایطی، استفاده از شامپوهای ضد خارش می‌تواند به تسکین موقت کمک کند، اما برای درمان مؤثر، لازم است حتماً با دامپزشک مشورت شود.
۵. آب
اگر سگ‌تان پس از حمام یا آب‌تنی شروع به لرزیدن کرد، نگران نباشید—این کاملاً طبیعی است. سگ‌ها معمولاً بلافاصله پس از خیس شدن بدن‌شان را می‌لرزانند تا آب اضافی را خارج کنند.
این واکنش غریزی و بسیار مؤثر است؛ زیرا با لرزاندن بدن، آب از سطح پوست و موهای سگ به بیرون پرتاب می‌شود. این رفتار به خشک شدن سریع‌تر بدن سگ کمک می‌کند.
۶. درد یا ناراحتی فیزیکی
یکی از دلایل شایع لرزش بدن در سگ‌ها، تجربه‌ی درد یا ناراحتی است. این درد ممکن است موضعی یا گسترده باشد و بسته به عامل زمینه‌ای شدت و محل آن متفاوت خواهد بود.
برخی از دلایل رایج بروز درد در سگ‌ها که می‌تواند با لرزش بدن همراه باشد، عبارت‌اند از:
- آرتروز یا التهاب مفاصل
- مشکلات ستون فقرات و کمردرد
- کشیدگی، پیچ‌خوردگی یا کوفتگی عضلات
- آسیب به استخوان‌ها یا مفاصل
- عفونت‌های گوش
- عفونت‌های پوستی
- بیماری‌های دندانی
- عمل‌های جراحی اخیر
- عفونت دستگاه ادراری
- مشکلات شدید گوارشی
- سرطان
اگر سگ شما علاوه‌بر لرزش بدن، علائمی مانند ناله‌کردن، لنگ‌زدن یا تغییر در اشتها دارد، توصیه می‌شود در اسرع وقت با دامپزشک مشورت کنید.
۷. افزایش سن و تغییرات عصبی
با افزایش سن، بسیاری از سگ‌ها دچار لرزش بدن می‌شوند؛ حتی اگر نژاد آن‌ها به‌طور ژنتیکی مستعد این وضعیت نباشد. البته برخی نژادها مانند برنیز مانتین داگ، چاو چاو و اسپانیل انگلیسی اسپرینگر بیشتر در معرض لرزش‌های وابسته به سن قرار دارند.
به گفته‌ی کارشناسان، پدیده‌ای به نام "لرزش سنی" (Senior Shake) وجود دارد که اغلب با کهولت سن و کاهش عملکرد عصبی مرتبط است. این نوع لرزش می‌تواند از علائم سندروم اختلال شناختی در سگ‌ها (CCD یا CDS) باشد؛ حالتی شبیه به آلزایمر در انسان که عملکرد مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
اگر سگ مسن شما دچار لرزش‌های غیرطبیعی شده و تغییراتی مانند گیجی، کاهش تمرکز یا تغییرات رفتاری را هم نشان می‌دهد، بهتر است جهت ارزیابی وضعیت عصبی، با دامپزشک مشورت شود.
۸. عوارض جانبی داروها
همان‌طور که انسان‌ها ممکن است به برخی داروها واکنش نشان دهند، سگ‌ها نیز می‌توانند دچار عوارض جانبی ناشی از مصرف دارو شوند. یکی از این عوارض ممکن است لرزش بدن باشد.
عوامل زیر می‌توانند در بروز لرزش بدن سگ به‌دلیل دارو نقش داشته باشند:
- نوع داروی مصرفی
- دوز دارو
- روش مصرف (خوراکی، تزریقی و غیره)
- وضعیت سلامتی و سن سگ
در صورتی که سگ شما پس از مصرف دارو دچار لرزش یا علائم غیرعادی شد، موضوع را جدی بگیرید و ضمن تحت‌نظر گرفتن شرایط جسمی او، حتماً با دامپزشک مشورت کنید. درمان به‌موقع می‌تواند از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کند.
۹. بیماری‌های زمینه‌ای
برخی بیماری‌های عصبی می‌توانند باعث لرزش شدید بدن سگ شوند؛ به‌ویژه حملات صرع که با لرزش‌هایی غیرقابل‌کنترل همراه‌اند. این نوع لرزش با لرزش‌های خفیف ناشی از هیجان، اضطراب یا سرما تفاوت دارد.
از دیگر علائم تشنج در سگ‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- از دست دادن هوشیاری
- حرکات غیرارادی دست و پا
- بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع
دکتر دیکسون (متخصص دامپزشکی) اشاره می‌کند که گاهی تشنج‌های خفیف ممکن است برای صاحب سگ محسوس نباشند.
لرزش بدن سگ می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های دیگری نیز باشد، از جمله:
- سندروم لرزش وابسته به کورتیکواستروئید (CRTS) یا التهاب مخچه ناشناخته (که به «سندروم لرزش سگ سفید» معروف است)
- بیماری آدیسون
- اختلالات مخچه‌ای
- افت قند خون (هیپوگلیسمی)
- مسمومیت قارچی لرزه‌زا
اگر علت لرزش بدن سگ مشخص نیست و علائم با گذشت زمان بهبود نمی‌یابند، مراجعه به دامپزشک برای تشخیص و درمان دقیق ضروری است.
۱۰. مسمومیت
سمومیت یکی از دلایل مهم بروز لرزش بدن سگ است که در اثر ورود مواد سمی به بدن حیوان رخ می‌دهد. میزان شدت علائم و نحوه تاثیرگذاری مسمومیت بستگی مستقیم به نوع و مقدار ماده سمی مصرف‌شده دارد. بسیاری از مواد سمی می‌توانند سیستم عصبی سگ را تحت تأثیر قرار داده و باعث بروز علائمی مانند لرزش غیرارادی، تنگی نفس و کاهش هماهنگی حرکتی شوند.
از جمله مواد سمی شایع که ممکن است سگ‌ها به‌طور ناخواسته مصرف کنند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برخی خوراکی‌های رایج در محیط خانه که برای سگ‌ها خطرناک است، مانند زایلیتول (نوعی شیرین‌کننده مصنوعی)، شکلات، انگور و کشمش، سیر و پیاز، و همچنین مغزهایی مانند ماکادامیا
- برخی گیاهان و گل‌ها که در فضای منزل یا باغچه یافت می‌شوند، مثل آزالیا، لاله، نخل ساگو، گل انگشتانه (فوکس‌گلاو) و نرگس دریایی (اولندر)
- مواد شوینده و محصولات خانگی
- الکل
- ماری‌جوانا
- داروهای بدون نسخه یا نسخه‌ای که برای انسان تجویز می‌شود
مسمومیت در سگ‌ها یک وضعیت اورژانسی پزشکی است که نیاز به مداخله فوری دامپزشک دارد. در صورتی که مشکوک به مصرف ماده سمی توسط سگ خود هستید و علائم لرزش بدن یا سایر نشانه‌های غیرطبیعی را مشاهده کردید، فوراً با دامپزشک خود تماس بگیرید
آیا لرزش بدن سگ من نگران‌کننده است؟
لرزش گاه‌به‌گاه سگ، به دلایلی مانند هیجان، کاهش استرس یا سرما، معمولاً جای نگرانی ندارد و نباید موجب اضطراب شما شود. دکتر کوهانسکی در این‌باره می‌گوید: «اگر سگ شما فقط در برخی مواقع و به دلایل شناخته‌شده دچار لرزش می‌شود، نیازی به نگرانی نیست.»
با این حال، اگر لرزش بدن سگ شما ناگهانی و بدون دلیل مشخص رخ دهد، یا همراه با علائمی مانند درد، کهولت سن، تشنج یا مسمومیت باشد، کارشناسان ما توصیه می‌کنند هر چه سریع‌تر حیوان خود را نزد دامپزشک ببرید.
دکتر دیکسون می‌گوید: «هر عاملی که باعث ایجاد استرس یا درد در حیوان شود، نیازمند مداخله تخصصی دامپزشکی است. هر زمان که حیوان رفتار غیرمعمولی داشته یا پاسخگویی‌اش کم شده باشد، بهتر است فوراً به دامپزشک مراجعه کنید.»
دامپزشک با تشخیص دقیق علت لرزش بدن سگ، می‌تواند درمان مناسبی را بر اساس شرایط فردی حیوان شما تجویز کند و مراحل بعدی مراقبت را تعیین نماید.
سوالات متداول
