شاید برایتان آشنا باشد که گربه‌ها در فیلم‌ها و کارتون‌ها با اشتیاق به خوردن شیر مشغول‌اند، اما آیا این تصویر واقعاً با واقعیت علمی تطابق دارد؟ آیا شیر برای گربه یک انتخاب سالم است یا نوشیدنی‌ای مضر که باید از رژیم غذایی آن‌ها حذف شود؟ در این مقاله، به‌صورت جامع، به بررسی فواید، مضرات و جایگزین‌های مناسب شیر برای گربه می‌پردازیم.
چرا بیشتر گربه‌ها نمی‌توانند شیر را هضم کنند؟
یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شود شیر برای گربه مناسب نباشد، عدم توانایی بدن اکثر گربه‌ها در هضم لاکتوز است. لاکتوز قند طبیعی موجود در شیر گاو است که برای تجزیه شدن به آنزیمی به نام لاکتاز نیاز دارد. بیشتر گربه‌ها پس از دوران نوزادی، تولید این آنزیم را متوقف می‌کنند و در نتیجه دچار نوعی عدم تحمل به لاکتوز می‌شوند.
عدم هضم لاکتوز باعث جذب آب اضافی به درون روده‌ها شده و منجر به علائمی نظیر نفخ، گاز معده، دل‌درد، اسهال و در برخی موارد استفراغ می‌شود. پس اگر گربه شما بعد از نوشیدن شیر دچار ناراحتی گوارشی می‌شود، احتمالاً یکی از آن گربه‌هایی است که تحمل لاکتوز ندارد.
آیا شیر برای گربه مفید هم هست؟
اگرچه شیر دارای مواد مغذی مانند کلسیم و پروتئین است، اما این مواد باید از منابعی دریافت شوند که با سیستم گوارشی گربه سازگار باشند. در گربه‌هایی که به لاکتوز حساس نیستند، ممکن است شیر برای گربه به‌صورت محدود و به‌عنوان تشویقی مصرف شود، ولی همچنان خطر چاقی و برهم خوردن تعادل غذایی وجود دارد.
به‌خصوص شیر گاو که دارای چربی و قند نسبتاً بالایی است، می‌تواند کالری اضافی به بدن گربه وارد کند و در صورت مصرف مکرر، باعث اضافه‌وزن یا اختلالات متابولیکی شود. بنابراین، حتی در گربه‌هایی که علائم عدم تحمل لاکتوز ندارند نیز باید مصرف شیر محدود باشد.
بچه گربه‌ها و مصرف شیر؛ فقط در دوران نوزادی مجاز است
در دوران نوزادی، شیر برای گربه حیاتی است، اما تنها شیر مادر یا شیر جایگزین مخصوص بچه‌گربه‌ها باید استفاده شود. سیستم گوارشی بچه‌گربه‌ها در چند هفته اول زندگی قادر به هضم لاکتوز طبیعی شیر گربه است، اما شیر گاو، بز یا گیاهی برای بچه‌گربه‌ها مناسب نیست و می‌تواند خطرناک باشد.
در صورت نبود مادر، شیر خشک مخصوص بچه‌گربه‌ها مانند KMR انتخابی مناسب است. استفاده از شیر گاو به‌عنوان جایگزین می‌تواند منجر به سوءتغذیه یا اسهال شدید در این موجودات آسیب‌پذیر شود.
آیا شیرهای گیاهی مانند شیر بادام یا شیر سویا برای گربه‌ها مناسب‌اند؟
امروزه بسیاری از افراد از شیرهای گیاهی مانند شیر بادام، نارگیل، جو یا سویا استفاده می‌کنند، اما آیا این نوع شیرها برای گربه‌ها ایمن هستند؟ پاسخ کوتاه، منفی است. بیشتر این نوشیدنی‌ها حاوی شکر، چربی، افزودنی، نمک و مواد نگهدارنده هستند که برای سیستم گوارشی گربه مناسب نیستند.
همچنین ترکیباتی مانند فیتات در شیر سویا یا چربی اشباع بالا در شیر نارگیل می‌توانند باعث بروز مشکلاتی مانند سوءهاضمه، استفراغ یا حتی التهاب پانکراس شوند. بنابراین، شیر گیاهی نیز گزینه‌ای مطمئن برای جایگزینی شیر برای گربه محسوب نمی‌شود.
گزینه‌های جایگزین سالم برای شیر در تغذیه گربه چیست؟
اگر گربه‌تان عاشق طعم شیر است، اما نمی‌تواند لاکتوز را تحمل کند، خبر خوب این است که در بازار محصولاتی تحت عنوان «شیر مخصوص گربه» وجود دارد. این شیرها فاقد لاکتوز بوده و برخی از آن‌ها با افزودن مواد مغذی مانند تورین یا امگا ۳ نیز تقویت شده‌اند.
همچنین می‌توانید با دامپزشک مشورت کرده و شیر بز یا شیر کم‌لاکتوز را به‌صورت گاه‌به‌گاه و در حجم بسیار کم امتحان کنید. اما بهترین نوشیدنی همیشگی برای گربه‌ها آب تازه و تمیز است. اگر گربه‌تان آب کم می‌نوشد، استفاده از آب‌خوری فواره‌ای یا افزودن مقدار کمی آب به غذای مرطوب می‌تواند تشویق خوبی باشد.
اگر گربه بیش از حد شیر بنوشد چه می‌شود؟
در صورت مصرف بیش از حد شیر، علائم گوارشی مانند اسهال، نفخ، بی‌حالی و حتی بی‌اشتهایی ممکن است ظاهر شود. گربه‌هایی که دچار حساسیت به پروتئین شیر هستند، ممکن است واکنش‌های پوستی مانند خارش، قرمزی یا ریزش مو را نیز تجربه کنند.
چنانچه پس از مصرف شیر برای گربه، علائم بالا ظاهر شد، باید فوراً مصرف آن را متوقف کرده و در صورت شدت علائم با دامپزشک مشورت کنید.
نتیجه گیری
برخلاف باور عمومی، شیر برای گربه در بیشتر موارد انتخاب مناسبی نیست. عدم تحمل لاکتوز، کالری بالا، افزودنی‌های مضر و احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک از جمله دلایلی هستند که این نوشیدنی را به گزینه‌ای پرخطر تبدیل می‌کنند. در عوض، استفاده از شیر مخصوص گربه یا آب تازه می‌تواند بهترین انتخاب باشد.
همیشه به یاد داشته باشید که پیش از وارد کردن هر ماده جدید به رژیم غذایی گربه، باید با دامپزشک مشورت کنید. سلامت گربه شما در گرو انتخاب‌های آگاهانه است.
