سگ نژاد آلابای که به نام شپرد آسیای مرکزی نیز شناخته می‌شود از سگ‌های بسیار قوی و چابک به شمار می‌رود. اما این نژاد برای افرادی که برای اولین بار قصد نگهداری از سگ را دارند، گزینه مناسبی نیست. چرا که کنترل، آموزش و رفتار صحیح با آن‌ها به دانش و تسلط کافی بر روش‌های مراقبت از سگ‌ها نیاز است. اما اگر شما تصمیم جدی برای نگهداری از نژاد سگ آلابای گرفته‌اید توصیه می‌کنیم با ما در پت گلد همراه باشید تا با این حیوان دوست داشتنی آشنا شوید.
تاریخچه سگ نژاد آلابای
تاریخچه و ریشه سگ نژاد آلابای به حدود ۵۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد. این نژاد یکی از قدیمی‌ترین سگ‌ها به شمار می‌رود و می‌توان انواع مختلف آن را از کوه‌های مغولستان تا بیابان‌های کاراکوم در آسیای مرکزی یافت. نژاد سگ آلابای از افغانستان تا چین و در مناطقی با آب و هوای سخت و خشن زندگی می‌کند. به طوری که در کوهستان‌های یخ‌زده و بیابان‌ها نیز دیده می‌شود. امروزه اين نژاد در کشورهایی مانند: ایران، روسیه، قزاقستان، ترکمنستان، افغانستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان زندگی می‌کند، در حالی که تعداد نژاد آلابای سگ در اروپا و کشورهای آمریکایی کمتر است. سگ‌های آلابای روسی شهرت و محبوبیت زیادی در روسیه دارند و احتمالاً از گونه‌ای از گرگ به نام canis lupus یا گرگ آسیای جنوب شرقی به وجود آمده‌اند که این فرآیند بین ۱۴۰۰۰ تا ۴۰۰۰ سال پیش اتفاق افتاده است.
خصوصیات ظاهری سگ نژاد آلابای
سگ نژاد آلابای بدنی عضلانی و قوی دارد و استخوان‌بندی آن نیز بسیار درشت است. همچنین سر بزرگ این سگ با بدن آن بسیار همخوانی دارد. از دیگر ویژگی‌های ظاهری سگ آلابای می‌توان به پوزه کوتاه با لب‌های آویزان و آرواره‌های قدرتمند اشاره کرد. سگ گله مازندرانی (آلابای) در برابر شرایط سخت آب و هوایی و زیستی بسیار سازگار و مقاوم است.
این سگ‌ها معمولاً جثه‌ای متوسط تا بزرگ و بدنی تنومند و عضلانی دارند. سر آن‌ها چهارگوش، بزرگ و متقارن است و فک و آرواره‌های قوی دارند. لب‌های سگ ترکمن کمی آویزان بوده و پیشانی بدون زاویه‌ای دارد. علاوه‌بر این پوست صورت و گردن این نژاد سگ بسیار ضخیم و دارای چین و چروک است. این سگ‌ها گردن قوی و نسبتاً کوتاهی دارند و طول بدن آن‌ها بیشتر از ارتفاع‌شان است.
آلابای‌ها پاهای راست، محکم و قوی دارند به طوری که این ویژگی باعث شده تا این نژاد سگ در فعالیت‌هایی مانند راهپیمایی و دویدن توانایی بسیار بالایی داشته باشد. گوش‌های آویزان و دم پرموی بهترین نژاد سگ آلابای نیز از دیگر ویژگی‌های خاص و منحصر به‌فرد آن است. بریدن گوش و دم در سگ‌هایی که برای مقاصد خاصی مانند نگهبانی استفاده می‌شوند، رایج است، اما به طور کلی آلابای‌ها با گوش و دم طبیعی نیز قابل قبول هستند.
ویژگی‌های فیزیکی سگ نژاد آلابای
نژاد سگ آلابای نر وزنی بین ۵۵ تا ۷۹ کیلوگرم دارد، در حالی که وزن آلابای‌های ماده بین ۴۰ تا ۶۵ کیلوگرم متغیر است. قد هر دو جنس از این سگ‌ها تقریباً مشابه بوده و بین ۶۵ تا ۷۸ سانتی‌متر است. طول عمر سگ نژاد آلابای معمولاً به تغذیه و شرایط زندگی آن‌ها وابسته است و به طور میانگین بین ۱۰ تا ۱۴ سال عمر می‌کنند.
رنگ و پوشش بدن سگ نژاد آلابای
سگ نژاد آلابای از نظر رنگ‌بندی بسیار متنوع است. برخی از آن‌ها موهای صاف و برخی دیگر موهای بلندی دارند. این سگ‌های گله معمولاً با هر رنگی که باشند، ماسک‌های سیاه، سفید یا چند رنگی روی صورتشان دارند. رنگ‌های متداول بهترین نژاد سگ آلابای شامل سیاه، راه راه، قرمز و سفید حنایی است. بیشتر سگ‌های آلابای به رنگ سفید یا ترکیبی از سفید دیده می‌شوند.
خلق و خوی سگ الابای
هرچند که سگ نژاد آلابای شخصیتی جنگجو دارد و در شرایط سخت آب و هوایی زندگی می‌کند. اما می‌داند که نباید انرژی‌اش را بیهوده تلف کند. به همین دلیل او ترجیح می‌دهد به آرامی و بدون سر و صدا در یک جا استراحت کند. او استقلال دارد، اما به صاحبش و افرادی که در کنار او هستند، بسیار وابسته و وفادار است. سگ نژاد آلابای روسی شخصیتی ساکت، مغرور، مستقل و با اعتماد به نفسی دارد به طوری که این ویژگی‌ها بخشی از ذات اوست. غریزه نگهبانی و انجام کارهای مختلف در سگ‌های آلابای نهادینه شده است. شجاعت بی‌نظیر “سگ آلابای” او را به یک شکارچی بی‌همتا تبدیل کرده با اینکه خشونت بخشی از طبیعت او محسوب می‌شود. از این‌رو بهتر است که او با بچه‌ها تنها نماند. بنابراین حتماً بر بازی کردن آلابای با کودکان نظارت داشته باشید، هرچند که او معمولاً با کودکان و دیگر حیوانات با محبت رفتار می‌کند.
سگ آلابای به کدام نژادها شباهت دارد؟
سگ شپرد آناتولی و آلابای هر دو از نژادهای بزرگ جثه محسوب می‌شوند و در فهرست سگ‌های نگهبان قرار می‌گیرند. با این حال ارتباط سگ نژاد آلابای با سایر سگ‌ها معمولاً بهتر از ارتباط شپرد آناتولی با دیگر نژادها است. سگ ماستیف و سگ ترکمن هر دو از سگ‌های مهربان هستند که به خانواده خود اهمیت زیادی می‌دهند. ماستیف‌ها به طور کلی آموزش‌پذیرتر از نژاد آلابای هستند. به طور کلی نژاد ماستیف تبتی به عنوان یک حیوان خانگی در مقایسه با سگ آلابای سازگاری کمتری از خود نشان می‌دهد.
رژیم غذایی سگ نژاد آلابای
سگ نژاد آلابای مانند تمامی نژادهای آسیای مرکزی باید از یک رژیم غذایی کامل که توسط دامپزشک طراحی شده، استفاده کند. برندهای معتبر غذای سگ معمولاً این معیارها را دارند. ارائه دو وعده غذا در روز می‌تواند به تنظیم قند خون سگ کمک کند. اما باید مقدار و میزان کالری غذا را بر اساس وزن، سن، فعالیت و نوع غذای سگ خود اندازه‌گیری کنید. همچنین اگر در مورد رژیم غذایی شپرد آسیای مرکزی خود مطمئن نیستید، بهتر است از دامپزشک مشورت بگیرید. برخی از سگ‌ها امکان دارد به رژیم‌های خاصی نیاز داشته باشند. به ویژه اگر با مشکلات سلامتی خاصی دست وپنجه نرم می‌کنند. بنابراین بهتر است در تنظیم برنامه غذایی این نژاد سگ نکات زیر را باید در نظر داشته باشید:
1. پروتئین
پروتئین نقش بسیار مهمی در تولید هورمون‌های اساسی سگ نژاد آلابای دارد و بهترین منبع تأمین اسیدهای آمینه‌ای است که برای ساخت مو، پوست، ماهیچه‌ها، رباط‌ها و سایر بافت‌ها ضروری هستند. برخی از بهترین منابع پروتئین شامل مرغ، ماهی، گوشت گاو، تخم‌مرغ، ذرت و گندم می‌شود. برای نژاد آلابای، حدود ۲۸ تا ۳۰ درصد پروتئین در رژیم غذایی آن‌ها کافی است.
2. چربی‌ها
انواع نژاد سگ آلابای برای تامین انرژی مورد نیاز عضلات و حفظ سلامتی اندام‌های داخلی خود به چربی نیاز دارند. همچنین چربی باعث می‌شود تا پوست و موی آن‌ها براق و سالم بماند. در رژیم غذایی این نژاد باید ۸ تا ۱۰ درصد چربی وجود داشته باشد.
3. کربوهیدرات‌ها
کربوهیدرات‌ها در رژیم غذایی نژاد سگ آلابای منبع انرژی است به طوری که به افزایش استقامت و کاهش اشتهای سگ‌های همیشه گرسنه کمک می‌کند. این مواد حاوی فیبر هستند که در بهبود هضم و جذب مواد غذایی نقش قابل توجهی دارند.
بیماری‌ها و مشکلات سلامت سگ نژاد آلابای
اگر سگ نژاد آلابای از زندگی سالم و تغذیه مناسبی برخوردار باشد، می‌تواند تا ۱۷ سال نیز عمر کند. به طوری که این مدت زمان در مقایسه با سایر سگ‌های بزرگ قابل توجه است. این نژاد در طول زمان تحت انتخاب طبیعی قرار گرفته به همین دلیل از نظر ژنتیکی یکی از سالم‌ترین و مقاوم‌ترین نژادها به شمار می‌رود. با این حال نژاد آلابای سگ نیز ممکن است به برخی بیماری‌ها مبتلا شود که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
دیسپلازی مفصل ران
سگ آلابای که به این بیماری مبتلا است، معمولاً لنگ می‌زند و با افزایش سن، مفصل ران آن دچار تورم می‌شود. دیسپلازی مفصل ران تقریبا ارثی است و به دلیل عدم اتصال صحیح مفصل ران به استخوان ایجاد می‌شود. با این حال گاهی این بیماری به دلیل تغذیه نامناسب یا آسیب‌دیدگی نیز بروز می‌کند. اگر سگ ترکمن به این مشکل دچار شود در واقع پاهای عقبی این سگ در محل اتصال مفصل به لگن دچار اختلال خواهند شد.
دیسپلازی مفصل آرنج
این بیماری یک عارضه ارثی است که باعث بروز ناهنجاری در غضروف و استخوان می‌شود. نتیجه این مشکل تغییر شکل مفاصل و احتمال بروز بیماری‌هایی مانند آرتروز است. دیسپلازی مفصل آرنج بیشتر در سگ‌های درشت جثه شایع است و می‌تواند منجر به لنگش در اندام‌های جلویی شود. اولین علائم این بیماری ممکن است حتی در کمتر از ۴ ماهگی سگ نژاد آلابای مشاهده شود.
انگل در سگ آلابای
انگل یکی از مشکلات و بیماری‌های شایع در سگ نژاد آلابای روسی به شمار می‌رود. برای شناسایی دقیق نوع انگل، لازم است تا نمونه مدفوع سگ مورد بررسی قرار گیرد. پس از آن دامپزشک بر اساس نوع انگل، برنامه درمانی مناسب را تجویز خواهد کرد. دلایل ابتلا به انگل در نژاد آلابای سگ متنوع است و می‌تواند ناشی از مصرف آب یا خاک آلوده، لارو انگل، انواع کک‌ها و… باشد. اگر سگ خود را به محیطی برده‌اید که احتمال آلودگی به انگل در آن وجود دارد، بهتر است به یک کلینیک دامپزشکی مراجعه کنید تا مدفوع نژاد سگ آلابای را معاینه کنند.
اپیدرمولیز بولوسا
اپیدرمولیز بولوسا یک نوع بیماری نادر و پوستی است که باعث ایجاد تاول در پوست حیوان می‌شود. همچنین سگ نژاد آلابای روسی ممکن است به مشکلات دیگری مانند ناشنوایی، نفخ، مشکلات قلبی، آرتروز، اختلالات شنوایی، کاراکت، گلوکوم، گرمازدگی و آتروفی رتینول پیشرفته نیز مبتلا شود.
نحوه مراقبت و نگهداری از سگ نژاد آلابای
برای اینکه بتوانید از بهترین نژاد سگ آلابای مراقبت و نگهداری کنید باید با محل زندگی و فعالیت‌های مورد نیاز برای حفظ سلامتی آن آشنا شوید:
1. ورزش و فعالیت:
در حالت کلی سگ نژاد آلابای بسیار پر انرژی نیست، اما این نژاد به پیاده‌روی و ورزش منظم نیاز دارد تا انرژی خود را تخلیه کند تا بدن سالمی داشته باشد. لذتی که این سگ‌ها از استراحت در کنار شما می‌برند به اندازه لذتی است که از دویدن و ورزش کردن می‌برند. شپرد آسیای مرکزی به هیچ وجه تنبل نیست و می‌تواند حتی در سخت‌ترین مناطق مانند بیابان‌های خشک یا کوه‌های یخ زنده بماند. بنابراین در زمان‌های بیکاری می‌تواند استراحت کند و انرژی خود را ذخیره نماید. پیاده‌روی‌های طولانی برای این حیوان بسیار مناسب است و او از بازی در حیاط با شما لذت می‌برد. در واقع انواع نژاد سگ آلابای باید به طور مداوم و روزانه حداقل یک ساعت ورزش کنند.
2. محل زندگی:
بهترین نژاد سگ آلابای ترجیحاً باید در یک خانه ویلایی بزرگ با حیاط محصور به ویژه در مناطق حومه شهر، ییلاقات یا روستاها زندگی کند. این نژاد برای نگهداری در آپارتمان‌ها یا خانه‌های شهری مناسب نیست و معمولاً در شب‌ها پارس می‌کند. به همین امکان دارد برای همسایه‌ها مزاحمت ایجاد کند. همچنین سگ نژاد آلابای علاقه زیادی به گشت و گذار دارد، بنابراین مطمئن شوید که محوطه اطراف خانه به خوبی محصور باشد تا از فرار آن‌ها جلوگیری شود.
3. آرایش و نظافت:
بهتر است موهای شپرد آسیای مرکزی را حداقل دو بار در هفته شانه کنید و هنگام کثیف شدن آن‌ها را به حمام ببرید. ریزش موی سگ‌های آلابای در فصل بهار و اوایل تابستان به حداکثر می‌رسد و در این زمان نیاز به نظافت و مراقبت بیشتری دارند. ناخن‌های سگ ترکمن به سرعت رشد می‌کند از این‌رو باید از بلند شدن آن‌ها جلوگیری کنید. این عمل باعث می‌شود تا این حیوان به صورت ناخواسته به شما یا وسایل منزل آسیب نرساند و همچنین راه رفتن سگ با مشکل مواجه نشود. برای جلوگیری از بیماری‌های دندان و دهان بهتر است به طور منظم سگ آلابای را به دامپزشک ببرید تا دندان‌هایش تمیز شود. در صورت رفت و آمد زیاد سگ به بیرون، گوش‌های او نیز ممکن است زودتر کثیف شوند و نیاز به تمیز کردن داشته باشند.
توله سگ نژاد آلابای
نگهداری از توله سگ نژاد آلابای در دوران کودکی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. این توله‌ها به دلیل نداشتن آموزش، ممکن است وسایل خانه را خراب کنند به همین دلیل به مراقبت و آموزش خاصی نیاز دارند. توله‌ها به سرعت رشد می‌کنند و تا ۲ تا ۳ ماهگی باید شیر بخورند. سپس می‌توانند به غذاهای خشک منتقل شوند. توله‌های سگ نژاد آلابای روسی انرژی زیادی دارند و عاشق دویدن و بازی کردن هستند. اسباب بازی‌های آن‌ها باید مقاوم و از جنس پلاستیک باشد تا نتوانند به راحتی آن‌ها را خراب کنند.
جمع‌بندی
سگ نژاد آلابای از جمله حیوانات قوی، شجاع، بزرگ جثه و مهربان است ولی برای هر کسی مناسب نیست. از این‌رو بهتر است فقط افرادی که تخصص و مهارت لازم را دارند از این سگ‌ها نگهداری کنند. انواع نژاد سگ آلابای برای زندگی در آپارتمان مناسب نیستند و بهتر است در خانه‌های ویلایی با حیاط‌های بزرگ و محصور زندگی کنند تا هم فضای کافی برای حرکت داشته باشند و هم صدای پارس کردن آن‌ها مزاحم همسایه‌ها نشود.
