واکسیناسیون گربه، یکی از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه برای حفظ سلامت و طول عمر این حیوانات دوست‌داشتنی است. گربه‌ها، مانند سایر موجودات زنده، در معرض ابتلا به بیماری‌های مختلفی هستند که برخی از آن‌ها می‌توانند بسیار خطرناک و حتی کشنده باشند. واکسن‌ها با تقویت سیستم ایمنی گربه، سدی محکم در برابر این بیماری‌ها ایجاد و به گربه شما کمک می‌کنند تا زندگی سالم و شادابی را تجربه کند.
اگر شما هم صاحب یک گربه دوست‌داشتنی هستید یا قصد پذیرفتن یک گربه را دارید، مطالعه این برای شما ضروری است. در این مقاله از پت گلد، به بررسی جامع واکسیناسیون گربه، از جمله انواع واکسن‌های ضروری و اختیاری، برنامه زمان‌بندی واکسیناسیون، عوارض احتمالی، هزینه‌ها خواهیم پرداخت.
واکسیناسیون گربه چگونه عمل می‌کند؟
واکسیناسیون گربه‌ها یک روش پیشگیرانه مهم برای محافظت از گربه‌ها در برابر بیماری‌های عفونی است. واکسن‌ها معمولاً شامل مقادیر ضعیف یا غیرفعال شده از ویروس‌ها و باکتری‌های عامل بیماری‌ها هستند که به سیستم ایمنی گربه کمک می‌کنند تا آنتی‌بادی‌هایی تولید کنند. واکسیناسیون نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی گربه‌ها دارد و از بروز بسیاری از بیماری‌های عفونی شایع و کشنده جلوگیری می‌کند. همانطور که بیان کردیم واکسن حاوی مقادیر بی‌خطر از عوامل بیماری‌زا (ویروس‌ها یا باکتری‌ها) یا اجزای آن‌ها است که به منظور تحریک سیستم ایمنی بدن گربه طراحی شده‌اند.
پس از تزریق واکسن گربه، سیستم ایمنی بدن آن‌ها آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که قادر به شناسایی و خنثی‌سازی عوامل بیماری‌زا هستند. این آنتی‌بادی‌ها تا مدت‌ها در خون باقی می‌مانند و در صورت مواجهه با عامل بیماری‌زا، به سرعت تولید می‌شوند و از بدن محافظت می‌کنند. برای حفظ ایمنی، تکرار واکسیناسیون (تزریق دوز یادآور) در فواصل زمانی مشخص ضروری است.
چه زمانی باید برنامه ایمنی‌سازی گربه‌ها را آغاز کنیم؟
همانطور که می‌دانیم، شیر مادر اولین و مهم‌ترین منبع تغذیه و ایمنی برای نوزاد گربه است. پادتن‌های موجود در شیر مادر، گربه کوچک را در هفته‌های اولیه زندگی محافظت می‌کنند. با این حال این ایمنی موقتی است و با افزایش سن گربه، نیاز به تقویت دارد. بهترین زمان برای شروع برنامه ایمنی‌سازی گربه زمانی است که به سن هشت هفتگی رسیده باشد.
یک دوز واکسن ایمنی کامل ایجاد نمی‌کند و برای کسب ایمنی پایدار، باید تمامی مراحل برنامه واکسیناسیون گربه به طور کامل طی شود. همچنین تا چند هفته پس از تکمیل برنامه واکسیناسیون حیوانات خانگی، گربه را از تماس با حیوانات بیمار و محیط‌های آلوده دور نگه دارید. به طور خلاصه واکسیناسیون گربه فرآیند تدریجی و مستلزم مراقبت‌های مداوم است. توصیه می‌شود برای تعیین دقیق برنامه ایمنی‌سازی گربه و دریافت مشاوره‌های تخصصی، به دامپزشک مراجعه نمایید.
واکسن گربه برای چه بیماری‌های مفید است؟
واکسن های گربه با هدف ایجاد ایمنی در برابر بیماری‌های مختلف طراحی شده‌اند. واکسن سه گانه گربه شامل:
- واکسن‌هایی علیه بیماری‌های پن‌لوکوپنی
- کلسی‌ویروس
- هرپس ویروس ۱ (یا رینوتراکئیت)
است، از جمله واکسن‌های اصلی و اجباری به شمار می‌رود. علاوه بر این واکسن هاری نیز به عنوان یک واکسن اصلی برای این حیوانات توصیه می‌شود. واکسیناسیون گربه، علاوه بر واکسن‌های اصلی ممکن است شامل واکسن‌های دیگری نیز باشد که تزریق آن‌ها بسته به شرایط خاص هر گربه، مانند: سبک زندگی، تعداد گربه‌های موجود در محیط و میزان تماس با محیط خارج، توسط دامپزشک توصیه می‌شود. از جمله واکسن‌های اختیاری می‌توان به:
- واکسن‌های علیه لوسمی گربه (FeLV)
- پریتونیت عفونی گربه (FIP)
- ویروس نقص ایمنی گربه (FIV)
- کلامیدوفیلا فلیس
اشاره کرد.
برنامه کامل واکسیناسیون گربه
این برنامه شامل تزریق چندین نوع واکسن در سنین مختلف است.
واکسیناسیون اولیه
8 هفتگی
اولین واکسن، که شامل محافظت در برابر بیماری‌های پن‌لوکوپنی، کلسی ویروس و رینوتراکئیت ویروسی است، تزریق می‌شود. این واکسن به عنوان واکسن سه‌گانه گربه شناخته می‌شود.
10-12 هفتگی
تکرار واکسن سه‌گانه گربه برای تقویت ایمنی گربه.
14-16 هفتگی
تزریق واکسن هاری به همراه تکرار واکسن سه‌گانه گربه.
واکسیناسیون تقویتی
سالانه
پس از اتمام واکسیناسیون اولیه، واکسن سه‌گانه گربه و هاری باید هر سال تکرار شوند تا ایمنی گربه حفظ شود. جدول واکسیناسیون گربه شامل موارد فوق است:
| سن گربه | واکسن | بیماری های پوشش داده شده |
| 6-8 هفته | FVRCP | پن‌لوکوپنی، کلسی ویروس، رینوتراکئیت ویروسی |
| 10-12 هفته | FVRCP | پن‌لوکوپنی، کلسی ویروس، رینوتراکئیت ویروسی |
| 14-16 هفته | FVRCP + Rabies | پن‌لوکوپنی، کلسی ویروس، رینوتراکئیت ویروسی، هاری |
| سالانه (بعد از 16 هفتگی) | FVRCP + Rabies | پن‌لوکوپنی، کلسی ویروس، رینوتراکئیت ویروسی، هاری |
برای اطمینان از ایمنی و سلامتی گربه خود حتما برنامه واکسیناسیون گربه را طبق توصیه‌های دامپزشک دنبال کنید.
ثبت اطلاعات واکسیناسیون گربه کجا انجام می‌شود؟
پس از اولین تزریق واکسن به گربه شما، الزاما باید شناسنامه‌ای برای آن صادر شود. این شناسنامه حاوی اطلاعات کاملی از قبیل:
- نام
- تاریخ تولد
- نژاد
- جنسیت
- شماره میکروچیپ
- و…
است و علاوه بر آن تاریخ دقیق تزریق واکسن‌ها، مصرف داروهای ضد انگل و نوع آن‌ها، به همراه زمان تکرار هر یک در آن ثبت می‌شود.کلیه واکسن‌های معتبر دارای برچسبی حاوی اطلاعاتی نظیر نوع واکسن، تاریخ انقضاء، شرکت سازنده و شماره بچ است. دامپزشک موظف است پس از تزریق واکسن، این برچسب را به همراه مهر و امضای خود در شناسنامه گربه درج و تاریخ تزریق مجدد را نیز مشخص کند. ارائه شناسنامه معتبر حاوی سوابق واکسیناسیون گربه، در موارد متعددی از جمله:
- پذیرش در پانسیون‌ها
- واگذاری یا فروش حیوان به مالک جدید
- اخذ مجوز خروج از کشور
الزامی است.
قبل از تزریق واکسن گربه چه اقداماتی ضروری است؟
پیش از آنکه گربه شما تحت فرآیند ایمنی‌سازی قرار گیرد، معاینه‌ای جامع و دقیق توسط دامپزشک الزامی است. در صورتی که گربه از سلامت کامل برخوردار نباشد، تزریق واکسن گربه نه تنها سودمند نخواهد بود، بلکه به دلیل تضعیف سیستم ایمنی، منجر به بروز بیماری می‌شود. لذا در صورت مشاهده هرگونه نشانه بیماری مانند:
- اسهال
- استفراغ
- بی‌حالی
- کاهش اشتها
- سرفه
- عطسه
- ابتلا به انگل یا قارچ
ابتدا باید بیماری تشخیص و به طور کامل درمان شود. پس از بهبودی کامل گربه، دامپزشک می‌تواند فرآیند واکسیناسیون گربه را انجام دهد. دامپزشک ممکن است از کیت‌های تشخیص سریع بیماری‌های ویروسی مانند:
- کیت پن‌لوکوپنی
- کیت‌های FIV/FeLV
- کیت توکسوپلاسما
استفاده کند. این کیت‌ها ابزارهای مناسبی برای اطمینان از سلامت گربه پیش از تزریق واکسن هستند. برای حصول اطمینان از اثربخشی و ایمنی فرآیند ایمنی‌سازی، توصیه می‌شود در دوره شیردهی، بارداری، قبل و حین مسافرت، قبل یا بعد از جراحی و بیهوشی، تغییر محیط زندگی یا هر شرایط استرس‌زای دیگری، واکسن گربه تزریق نشود.
فرآیند تزریق واکسن به گربه
تزریق واکسن گربه پس از معاینه کامل توسط دامپزشک و اطمینان از سلامت حیوان انجام می‌شود. واکسن‌ها در دمای مناسب نگهداری و به صورت زیرجلدی در ناحیه بین دو کتف تزریق می‌شوند. زنجیره سرد، سیستمی پیچیده برای حفظ کیفیت واکسن‌ها است. زنجیره سرد، سیستمی پیچیده برای حفظ کیفیت واکسن‌ها است. هر ویال واکسن صرفا برای یک نوبت تزریق به یک پت طراحی شده است.
عوارض جانبی و مراقبت‌های پس از ایمن‌سازی
عوارض جانبی واکسیناسیون معمولا خفیف هستند و پس از چند روز برطرف می‌شوند. گربه ممکن است در محل تزریق احساس ناراحتی کند. استفاده از کمپرس گرم (پس از گذشت چند ساعت از تزریق) می‌تواند به تسکین این ناراحتی کمک کند. بهتر است بعد ایمن‌سازی از استحمام گربه خودداری شود. بروز علائمی مانند: بی‌حالی، بی‌اشتهایی، اسهال، استفراغ و تب خفیف پس از واکسیناسیون گربه طبیعی است و نیاز به درمان خاصی ندارد. توجه داشته باشید که مصرف داروهایی مانند: استامینوفن برای گربه‌ها می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
در برخی موارد واکنش‌های آلرژیک خفیف ممکن است در محل تزریق مشاهده شود که معمولا جای نگرانی نیست. با این حال در صورت مشاهده تورم شدید یا تداوم علائم باید به دامپزشک مراجعه کرد. مهم‌ترین نکته پس از ایمن‌سازی، فراهم کردن محیطی آرام برای گربه است. استرس و اضطراب می‌توانند بر سیستم ایمنی گربه تاثیر بگذارند و اثربخشی واکسن را کاهش دهند. بنابراین بهتر است از هرگونه تغییر ناگهانی در محیط زندگی گربه، مانند: سفر، جراحی و حضور در مکان‌های شلوغ، خودداری شود.
عواملی که بر هزینه واکسیناسیون گربه شما تاثیر می‌گذارند
هزینه واکسیناسیون گربه به عوامل مختلفی بستگی دارد. واکسن‌های گربه به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام برای پیشگیری از بیماری خاصی طراحی شده‌اند. برخی از واکسن‌ها ساده‌تر هستند و برخی دیگر ترکیبی از چندین واکسن هستند. طبیعتا واکسن‌های ترکیبی قیمت بالاتری دارند. برنامه واکسیناسیون گربه‌ها بر اساس سن آن‌ها تنظیم می‌شود. معمولا بچه گربه‌ها به چندین نوبت واکسیناسیون نیاز دارند تا ایمنی کامل ایجاد شود.
بنابراین هزینه واکسیناسیون بچه گربه‌ها بیشتر از گربه‌های بالغ است. گربه‌هایی که دارای بیماری زمینه‌ای هستند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند ممکن است به واکسن‌های تقویت‌کننده یا دوزهای بیشتری نیاز داشته باشند. این موارد نیز بر هزینه نهایی تاثیر می‌گذارند. هزینه واکسیناسیون گربه در کلینیک‌های مختلف متفاوت است. عواملی مانند موقعیت جغرافیایی کلینیک، تجهیزات، تخصص دامپزشک و خدمات جانبی ارائه شده می‌توانند بر قیمت‌ها تاثیر بگذارند.
سخن پایانی
همانطور که دیدیم واکسیناسیون گربه نه تنها یک وظیفه، بلکه یک سرمایه‌گذاری ارزشمند برای سلامتی و تندرستی دوست پشمالوی شما است. با انتخاب یک دامپزشک معتمد، استفاده از واکسن‌های با کیفیت و رعایت برنامه واکسیناسیون، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که گربه شما در برابر بیماری‌های خطرناک محافظت می‌شود.
به یاد داشته باشید، هزینه واکسیناسیون گربه در مقایسه با هزینه‌های درمان بیماری‌های پیچیده و طولانی مدت بسیار ناچیز است. پس با واکسیناسیون به موقع، از هزینه‌های اضافی و استرس‌های ناشی از بیماری گربه خود پیشگیری کنید. گربه شما شایسته بهترین‌ها است، با واکسیناسیون، شما به او نشان می‌دهید که چقدر برایتان مهم است و برای سلامتی‌اش ارزش قائل هستید.
